Nature
Date : 2022-11-10
Duration : 05:35 Hour
Type : Agenda Session
Attendees : 0 Deputies
Excused Absence : 0 Deputy
Absence without Excuse : 0 Deputy
Session Items
يةكةم : ذمارةيةك لة ثةرلةمانتار سويَندي ياساييان خوارد. Executor
دووهةم: بانطيَشتي طشتي بؤ تاوتويَ كردني ثلاني هةردوو وةزارةتي كشتوكالَ وسةرضاوة ئاوييةكان سةبارةت بة ثلاني كشتوكالَي وتةنطذةي كةمي ئاو بة ئامادةبووني (بةريَز وةزيري كشتوكالَ وبةريَز وةزيري سةرضاوة ئاوييةكان ) Executor
سيَهةم: خويَندنةوةي دووهةم بؤ ثرِؤذة ياساي هةموواري دووهةمي ياساي رِيَطاوباني طشتي ذمارة (٣٥) بؤ سالَي ٢٠٠٢ (ليذنةي خزمةتطوزاري وئاوةدانكردنةوة ). Not Executor
ضوارةم: خويَندنةوةي دووهةم بؤ ثرِؤذة ياساي دةستةي نيشتماني بؤ ضاوديَري ئةتؤمي وتيشك وكيمياوي وبايلؤجي . (ليذنةي تةندروستي وذينطة، ليذنةي خويَندني بالآ وتويَذينةوةي زانستي ). Not Executor
ثيَنجةم: خويَندنةوةي دووهةم بؤ ثرِؤذة ياساي رِيَكخستني كريَ خزمةتطوزاري لة فةرمانطةي حكوميةكان كة بةشيَوةيةكي ناوةندي ثارةي بؤ تةرخان دةكريَت ورِيَزبةندي. (ليذنةي دارايي، ليذنةي خزمةتطوزاري وئاوةدانكردنةوة ). Not Executor
Session Details

 ئةنجومةني نويَنةراني عيَراق دةيةم دانيشتني لة خولي ياساداني دووهةم لة سالَي ياساداناني يةكةم لة خولي ثةرلةماني ثيَنجةم رِؤذي ثيَنجشةممة رِيَكةوتي 10/11/2022 سازكرد، بةئامادةبووني 212 ثةرلةمانتار وئةم دانيشتنة ئةم كارانةي لةخؤطرتبوو:-

 

- بةريَز تاهير سةبيح هاشم سويَندي ياسايي خوارد وةكو ئةندام ثةرلةمان

- بةريَز مةحمةد حةلبوسي ثيَشوازي لةهةريةك لة وةزيري كشتوكالَ و وةزيري سةرضاوة ئاوييةكان كة ئامادةي ئةنجومةني نويَنةران بوون، لةسةر داواي ئةنجومةني نويَنةران بةمةبةستي  تاوتويَ كردني ثلاني هةردوو وةزارةت بؤ ضارةسةر كردني  تةنطذةي كةمي ئاو وثلاني كشتوكالَي ولةمثةرةكان لةبةردةميان .

- بةريَز عؤن زياب عةبدولآ وةزيري سةرضاوة ئاوييةكان جةختي كردةوة لةسةر ئةوةي وةزارةتةكةيان  بةشيَوةيةكي باش كار دةكات، وضةندين رِيَوشويَني طرتؤتةبةر وذووري ثرؤسةكاني ثيَكهيَناوة بةمةبةستي  داناني ثلان ودابةشكردني ئةرك بةسةر كةرةتةكان وهةموو هةولَةكانيان خستؤتة طةر بةمةبةستي  طةياندني ئاو بةشيَوةيةكي دادثةروةرانة بؤ دوورترين ناوضة لةناو خاكي عيَراقدا، سةرةرِاي ئةو رِيَطريانةي كة هةية لةبةردةميان بةتايبةتي ءئةو برِة ئاوةي هاتؤتة ناو خاكي عيَراق كةمبؤتةوة بةراورد لةطةلَ سالآني ثيَشوو، وبرِي ئاوي كة دةضيَتة بةنداوةكان كةمترة لةو ئاوةي كة ديَتة ناو خاكي عيَراق بةشيَوةيةكي بةرضاو، ئةمةش وا دةكات بةدواداضون بكةين بؤ ثلانة دانراوةكان بؤ ئةوةي ئاو بطاتة سةرجةم ناوضةكاني عيَراق .

- بةريَز وةزيري سةرضاوة ئاوييةكان ئاماذةي بؤ ئةوة كرد كة هةموو هةولَيك خراوةتة طةر بةمةبةستي رِووبةرِووبونةوةي لةمثةرةكان كة رِووبةرِووي ثلانةكاني وةزارةت دةبيَتةوة، ورِيَطري دةكةن لةسةر دةستدريَذيةكان بةمةبةستي دابين كردني ئاوي ثيَويست بؤ هاولآتيان، وئاشكراشي كرد كة بؤ نمونة ثاريَزطاي ديالة بيَبةشكراوة سالَي رِابردوو لة كشتوكالَ بةهؤي كةمي ئاو وداواي كرد هةموو هةولَةكان يةكبخريَن لة لايةن ئةنجومةني نويَنةران وحكومةتة خؤجييةكان بةمةبةستي  جيَبةجيَ كردني ثلاني وةزارةت وضارةسةركردني تةنطذةي ئاو، وبةشيَوةيةكي خيَرا داوا لة حكومةتي توركيا بكريَت بةمةبةستي  بةدواداضوون لة برِي ئاوي هاتوو كة رِيَكةوتني لةسةر كراوة، وتيشي توركيا ثابةند نةبووة بة رِيَكةوتنةكةي لةطةلَ عيَراق ماوةي زياتر لة يةك سالَة،  وبرِي ئاوي هاتوو لة رِووباري فوراتةوة 198 مةتر سيَجاية لةيةك ضركة بةلآم ثيَشتر 290 مةتر سيَجا بوو، وسةبارةت بة رِووباري ديجلة برِي ئاوي هاتوو 200 مةتر سيَجاية لة يةك ضركة بةلآم ئةوةي لة عةمباري  بةنداوةكان 500 مةتر سيَجاية لةيةك ضركة، وداواشي لة وةزيري دةرةوة وليذنةي ثةيوةنديةكاني دةرةوة لة ئةنجومةني نويَنةران كرد داوا لة توركيا بكةن برِي ئاوي ثيَويست بؤ عيَراق بةربدةنةوة .

- لة لاي خؤيةوةي عةباس عةلياوي وةزيري كشتوكالَ باسي طرنطترين كيَشةكاني كرد كة رِيَطري دةكةن لة كةرتي كشتوكالَ لة عيَراقدا بةهؤي كةمي ئاو وكيَشةي سةماد، وئاماذةي بؤئةوة كرد  وةزارةتةكةيان ثلانيَكي كشتوكالَي لة ناكاوي ئامادة كردووة بؤ سالآني 2022و2023 بةهةماهةنطي لةطةلَ ئةمينداريَتي ئةنجومةني وةزيران ودياريكردني 1,5 مليؤن دؤنم كة بة ئاوديَري كشتوكالَي تيايدا بكريَت، ويةك مليؤن و100 هةزار دؤنم بؤ باخةكان و4 مليؤن دؤنم بة بير ئةنجام بدريَت، وئاماذةي بؤ ئةوة كرد كة كةرتي كشتوكالَ بةريَذةي 70% كةمي كردووة.

-وةوزيري كشتوكالَ ئاماذةي بؤ ئةوة كرد  وةزارةتةكةيان طريَبةستي واذؤ كردووة لةطةلَ وةزارةتي ثيشةسازي بةمةبةستي  دابين كردني سةماد ثاش ثيَكهيَناني ليذنةيةكي سيَقؤلي بةمةبةستي  بةدوادضوون بة ئاستي طونجاوي سةماد جطة لة هةماهةنطي لةطةلَ لايةنة حكوميية دةكريَت بةمةبةستي  طةياندني ئاو بؤ ناوضةكاني باشوور، وداواشي لة ئةنجومةني نويَنةران كرد كة ثالَثشتي دؤسية كشتوكالَ بكات لة رِيَطاي تةرخان كردني برِي ثارةي ثيَويست لة بوددجةي طشتي كة لة ئاست كيَشةكاني بيَت،  جطة لةوةي داواي دابين كردني تةكنةلؤذياي نويَ كرد بؤ ثرؤسة كشتوكالَيةكان وثيَشكةش كردني ثالَثشتي حكومي بؤ تؤ بةريَذةي 70% وسةماد بةريَذةي 50%.

-  لة لاي خؤيةوة سةرؤكي ئةنجومةني نويَنةران ئاماذةي بؤ ئةوةي كرد قةبارةي زةوي كة كشتوكالَي تيايدا ئةنجامدراوة بةشيَوةيةكي طةورة كةمبؤتةوة، ودةبيَت هةولَي سياسي وثةرلةماني بدريَت بةمةبةستي ضارةسةر كردني كيَشةي ئاو وضارةسةركردني ثيَداويستيةكاني ولآت لة كشتوكالَ وبةرهةمهيَناني كارةبا وثيَداويستي هاولآتيان لة ئاو .

- لةلاي خؤيانةوة ثةرلةمانتاران داوايان كرد هةولَي ديبلؤماسي بدريَت وفشار بخريَتة سةر ولآتاني سةرضاوةي رِووبارةكاني عيَراق بةمةبةستي  زيادكردني برِي ئاو بةردراوة ودابين كردني ثيَداويستيةكاني عيَراق، وضاوخشانةوة بة رِيَكةوتنامةكاني لةطةلَ ولآتاني دراوسيَ سةبارةت بة دابةشكردني ثشكي عيَراق لة ئاو بةتايبةتي كة ضةند دةيةيةكة بةسةريدا تيَثةرِيوة، وزيادكردني برِي سةماد وتؤ كة دابةش دةكريَت بةسةر جوتياران  وثابةندبون بةدابةشكردني لة كاتي خؤيدا وثاراستني بةرهةمي ناوخؤيي لة هيَلكة ومريشك وثالَثشتي كردني بةخيوكراني ئاذةلَ لةرِيَطاي دابينكردني تؤي تايبةت بة ئاليك، بةمةبةستي كةمكردنةوة ثشت بةستن بة ئاليكي هاوردةكراو وزيادكردني ثشكي زؤنطاوةكاني لة ئاو  وتؤ وسةماد تةرخان بكريَت بؤ ناوضةكاني كة ئاوي ثيَويستي هةية، وثالَثشتي ثاريَزطاي نةينةوا بكريَت كة ئاميَري ئاوديَري طةورة بةكاربهيَنن ورِيَطا دان بة هةلَكةندي بيري ئيرتوازي وكاراكردني ثرِؤذةي ئاوي جزيرة ،وثلاني كشتوكالَي جوتياراني كوردستان بطريَتةوة وتؤ وسةماديان ثيَ بدريَت وكار بكريَت لةسةر ئةنجامداني ثرِؤذةي ثيَشكةوتوو وةكو ضارةسةركردني بةهةلَمبووني ئاو لة سيستمي ئاوديَري  ودووبارة ضاوخشانةوة بة ثرِؤذةي بةدعة ضونكة بةسوود نةبوو بؤ ثاريَزطاي بةسرِة، وقةلآضؤكردني رِووكي طولَي نيل كة كاريطةري دةبيَت لةسةر رِيَرِةوي ئاو ودروست كردني بةنداوي نويَ وتةواوكردني بةنداوي بيخمة لة باكووري هةوليَر وثشت بةستن بةرِيَطاي نويَ لة ئاوديَري كردن .

 

بةريَز دكتؤر شاخةوان عةبدولآ جيَطري دووهةمي ئةنجومةن  سةرؤكايةتي بةشيَك لة دانيشتنةكةي كرد.

- ثةرلةمانتاران داوايان كرد  ثشكي هةريةك لة ثاريَزطاي ميسان وواست لة ئاو زيادبكريَت، ودابين كردني برِي ئاوي ثيَويست بؤ شارؤضكة وشاردةييةكاني ثاريَزطاي زيقار وثاريَزطاي كةركوك، وبوضةلَكردنةوةي طريبةستة كشتوكالَيةكان كة يةك سالَ زياتري بةسةردا تيَثةرِيوة وهيَشتا وةبةرهيَنان تيايدا نةكراوة وكاراكردني دةستثيَشخةري كشتوكالَي، وداوايان لة وةزارةتي سةرضاوة ئاوييةكان كرد  كة زانياريةكانيان بخةنة رِوو ئةطةر ثلانيان هةية بؤ داهاتوو بةمةبةستي  رِووبةرِووبوونةوةي كةمي ئاو وبةبيابانبوون بةثيَ ئةوةي رِاثؤرتة نيَودةولَةتيةكان ئاماذةيان ثيَ دةكةن، وداوايان كرد ثلانيَكي خيَرا هةبيَت بؤ رِزطاركردني ئةوةي ماوةتةوة لة دارخورماكاني عيَراق. 

- بةريَز مةحمةد حةلبوسي داواي كرد لة هةردوو ليذنةي ئابووري ووةبةرهيَنان لة ئةنجومةني نويَنةراني كرد داوا لة فةرمانطةي طةشةثيَداني ثيشةسازي بكةن لة وةزارةتي ثيشةسازي بةمةبةستي  وةرطرتني زانياري سةبارةت بة بةرهةمهيَناني سةمادي داب .

- بةريَز دكتؤر شاخةوان عةبدولآ جةختي كردةوة لةسةر دؤزينةوةي ضارةسةري رِيشةيي بؤ كيَشةي ئاو ودةستدريَذكردن لةسةر ثشكي عيَراق لة ئاو، وثيَويستة عيَراق ثشكي خؤي بةدةستبهيَنيَت  وثرسياريشي كرد سةبارةت بة ثارةي تةرخانكراوة بؤ هةردوو وةزارةتي كشتوكالَ وسةرضاوة ئاوييةكان وبرِي ثارةتي خةرجكراو.

- بةريَز وةزيري سةرضاوة ئاوييةكان ئاماذةي بؤ ئةوةي كرد كة هةنطاوي جدي نراوة بةمةبةستي  طةيشتن بةرِيَكةوتن لةطةلَ هةريةك لة توركيا وئيَران بةمةبةستي زيادكردني برِي ئاو بردراوة بؤ عيَراق، وداناني ثلانيَك بؤ دابين كردني ئاو بؤ زؤنطاوةكان بةتايبةتي كة ثيَويستيان بة ثيَنج مليار ثيَ سيَجا لة ئاو هةية لةباري ئاسايي، و وةزارةت لةهةولَداية بةمةبةستي زانيني رِاستي بووني ئاوي ذيَر زةوي وبووني كيَشةي بة هةلَمبووني ئاو لة ئاوي دةرياضة وبةنداوةكان بةبرِي 8 مليار مةتر سيَجا سالآنة ووزارةت بايةخ دةدات بة طؤرِيني رِيَطا كؤنةكاني ئاوديَري  بة شيَوازي نويَ وبرِي ثارةي خةرجكراوة بؤ وةزارةتي لة ضوارضيَوةي ياساي ئاسايشي خؤراك 45 مليار دينار بوو لة كؤي 100 مليار دينار .

- لة لاي خؤيةوة وةزيري كشتوكالَ ثيَ وابوو كة كيَشةي زةوية نةوتيةكان لة ثاريَزطاي بةسرِة وزيقار وميسان كيَشةيةكي طةورةية بؤ وةزارةتةكةيان ، وئاماذةي بة بووني هةماهةنطي كرد لةطةلَ وةزارةتي نةوت لةرِيَطاي بةستني طريبةست، وئاشكراشي كرد كة ثلاني كشتوكالَيان دةستثيَكردووة لةرِيَطاي دابين كردني ثيَداويستي كشتوكالَي بؤجوتياران وكاراكردني دةستثيَشخةري كشتوكالَي لةرِيَطاي ثيَكهيَناني ليذنةيةك لة وةزارةت، وضارةسةركردني كيَشةكاني رِابردوو ودامةزراندني ثزيشكي ظيَرتةنةري لة بوودجةي 2023 ،ووزارةتةكةيان كاردةكات لة ثيَناو ضارةسةركردني قةرز كةلَةكةبووةكاني لةرِيَطاي ثةرةثيَداني كةرتي كشتوكالَ ،وئاماذةشي بؤ ئةوة كرد وةزارةتةكةيان 50% برِي ثارةي  تةرخانكراو لة ياساي ئاسايشي خؤراكي بؤي خةرجكراوة.

- ثاشان برِياردرا  كؤتايي بة دانيشتنةكة بهيَنيَت.